หลอดเลือดดำที่ขา มีหน้าที่นำเลือดดำจากเท้ากลับสู่หัวใจ โดยอาศัยแรงบีบของกล้ามเนื้อบริเวณเท้าบีบเลือดต้านแรงถ่วงของโลกให้ไหลกลับขึ้นสู่หัวใจ ทั้งนี้โดยมีลิ้นเล็ก ๆ อยู่ในหลอดเลือดดำ ช่วยป้องกันมิให้เลือดไหลย้อนกลับลงเท้า
เป็นภาวะที่พบได้บ่อย พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายประมาณ 3 เท่า มักพบว่ามีพ่อแม่พี่น้องในครอบครัวเป็นโรคนี้ด้วย
สาเหตุ
เกิดจากความผิดปกติของลิ้น (valves) เล็ก ๆ ในหลอดเลือดดำ ไม่สามารถกั้นการไหลย้อนกลับของเลือดได้ จึงทำให้เลือดไหลย้อนลงมาคั่งอยู่ในหลอดเลือดดำส่วนปลาย ได้แก่ ส่วนที่อยู่ใกล้ผิวหนัง ทำให้เห็นเป็นหลอดเลือดที่โป่งพอง สีคล้ำ ๆ เรียกว่า หลอดเลือดขอดที่ขา
โรคนี้พบได้มากขึ้นตามอายุที่มากขึ้น และพบได้บ่อยในคนอายุมากกว่า 50 ปี
คนอ้วน ผู้หญิงตั้งครรภ์ ผู้ที่มีอาชีพที่ต้องยืนเกือบทั้งวัน หรือยกของหนัก และผู้ที่มีพ่อแม่พี่น้องเป็นหลอดเลือดขอดที่เท้า มักมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากขึ้น
อาการ
อาการที่พบในระยะแรกเริ่ม จะเห็นหลอดเลือดโป่งพองสีคล้ำ ๆ ที่ขาเวลายืน โดยไม่มีอาการเจ็บปวดแต่อย่างใด ตำแหน่งที่พบบ่อย ได้แก่ บริเวณน่อง (แต่อาจพบตรงบริเวณใดก็ได้ ระหว่างตาตุ่มขึ้นไปถึงสะโพก)
ในหญิงตั้งครรภ์อาจพบหลอดเลือดขอดที่บริเวณช่องคลอด
เมื่อเป็นมากขึ้นอาจมีอาการปวดหน่วงหรือปวดเมื่อยในบริเวณนั้น หรือเท้าบวมหลังจากนั่งหรือยืนนาน ๆ อาการเหล่านี้จะเป็นมากขึ้นในผู้หญิงขณะมีประจำเดือน หรือก่อนมีประจำเดือน 2-3 วัน
ถ้าเป็นรุนแรงอาจมีผื่นคันขึ้นในบริเวณที่เป็นหลอดเลือดขอด โดยเฉพาะตรงบริเวณใกล้ ๆ ข้อเท้า ผิวหนังในบริเวณนั้นอาจออกเป็นสีคล้ำ ๆ
ภาวะแทรกซ้อน
โดยทั่วไปไม่มีภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายแต่อย่างใด
แต่ถ้าหกล้มหรือถูกของมีคมบาดตรงบริเวณที่มีหลอดเลือดขอด อาจทำให้เกิดแผลเลือดออกรุนแรงได้
ถ้าเป็นหลอดเลือดขอดที่รุนแรง ผิวหนังในบริเวณนั้นอาจแตกกลายเป็นแผลเรื้อรัง เรียกว่า แผลจากหลอดเลือดขอด (varicose ulcer)
บางรายอาจเกิดลิ่มเลือดร่วมกับการอักเสบของหลอดเลือดดำ ซึ่งมักจะเป็นที่บริเวณผิว ๆ เรียกว่า หลอดเลือดดำส่วนผิวอักเสบมีลิ่มเลือด (superficial thrombophlebitis) ภาวะนี้มีอันตรายน้อย และมักหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ เนื่องจากเป็นลิ่มเลือดขนาดเล็ก และไม่หลุดลอยไปที่อื่น
(อาการที่พบ คือ หลอดเลือดดำที่มีลิ่มเลือดจะมีลักษณะคลำได้เป็นเส้นแข็ง ออกแดง ร้อน และเจ็บ ให้การรักษาตามอาการ ได้แก่ ให้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สตีรอยด์ ประคบด้วยน้ำอุ่นจัด ๆ สวมใส่ถุงเท้าชนิดยืด หรือพันด้วยผ้าพันแผลชนิดยืด ยกเท้าสูงเวลานอนหรือนั่ง)
ข้อมูลสุขภาพ: หลอดเลือดขอดที่ขา (Varicose vein) อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://doctorathome.com/expert-scoops
